تعدد زوجات، محال یا ممکن؟!

سه چیز است که نشانه اصابت رأی است :خوب برخورد کردن و نیک گوش کردن و پاسخ نیکو دادن . [امام صادق علیه السلام]

روزى، ابن ابى العوجاء، یکى از دانشمندان مخالف اسلام، پرسشى درباره تعدد زوجات، مطرح کرد و گفت: قرآن از سویى در آیه سومِ سوره نساء، مى فرماید:

(فَانْکِحُوا ما طابَ لَکُمْ مِنَ النّساءِ مَثْنى وَ ثُلاثَ وَ رُباع فَاِنْ خِفْتُمْ اَلاّ تَعْدِلُوا فَواحِدة) یعنى: "با زنان پاک مسلمان ازدواج کنید، با دو یا سه و یا چهار زن؛ و اگر مى ترسید میان آنها به عدالت رفتار نکنید، پس به یک همسر اکتفا کنید”.

و از سوئى دیگر در آیه 129 همین سوره مى فرماید:

(وَ لَنْ تَسْتَطیعُوا اَنْ تَعْدِلُوا بَیْنَ النِّساءِ وَ لَوْ حَرَصْتُمْ) یعنى: “هرگز نمى توانید، میان زنان به عدالت رفتار کنید؛ هر چند در این راه بکوشید”.

با ضمیمه کردن آیه دوم به آیه اول در می یابیم که تعدد زوجات در اسلام ممنوع است؛ زیرا تعدد زوجات مشروط به عدالت است و عدالت هم ممکن نیست. پس تعدد زوجات در اسلام حرام است.

هشام از پاسخ باز ماند و از ابن ابى العوجاء فرصت خواسته و براى گرفتن پاسخ به مدینه شتافت. هشام سخن ابن ابى العوجاء را براى حضرت امام صادق علیه السّلام باز گفت. امام فرمود: منظور از عدالت در آیه سومِ سوره نساء، عدالت در نفقه و رعایت حقوق همسرى و طرز رفتار و کردار است؛ و مراد از آیه 129 همین سوره، عدالت در تمایلات قلبى است.

بنابراین تعدد زوجات در اسلام حرام نیست و با شرایطى جایز است.

هشام از سفر برگشت و پاسخ را در اختیار ابن ابى العوجاء قرار داد. او سوگند یاد کرد که این پاسخ از تو (هشام) نیست.

----------------------------------

پایین نوشت:

شایان ذکر است که تفسیر عدالتبه دو معنا به علت قرائن موجود در هر دو آیه است زیرا در ادامه آیه 129 سوره نساء آمده است: «فَلا تَمیلُوا کُلَّ المَیْلِ فَتَذرُوها کَالْمُعَلَّقَةِ» ؛ تمام علاقه قلبى خود را متوجه به یک همسر نکنید تا آن زن دیگر را سرگشته و بلاتکلیف رها کنید» ؛بنابراین با این تعبیر، تعارض ظاهری آیات مرتفع می گردد.